Πέμπτη 4 Ιουνίου 2015

Στα Κάστρα της Άνδρου





Την Κυριακή 31 Μαΐου 2015 πραγματοποίησα την πρώτη μου ξενάγηση στο Πάνω Κάστρο (Κοχυλιανό) με τη Λέσχη Ανάγνωσης, πλαισιωμένος και βοηθούμενος από την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Άνδρου που ανέλαβε την όλη διοργάνωση και την έφερε σε πέρας με πολύ αποτελεσματικό τρόπο, μπορώ να πω ψυχή τε και σώματι.


Η δύσκολη ανάβαση περιελάμβανε την ξενάγηση στα απομεινάρια της παλαιάς εισόδου του μεσαιωνικού (1212;) φράγκικου Kάστρου και των σταδίων της επίπονης ανακατασκευής των αμυντικών έργων. Τα εναπομένοντα ευτυχώς ακόμη ερείπια και ίχνη είχαν πολλά να μας πουν και να μας εξηγήσουν τους λόγους της παρουσίας τους. Εξετάζοντας πιο ψύχραιμα τον γνωστό θρύλο της προδοσίας και της σφαγής των κατοίκων από τους Τούρκους έκανα μία απόπειρα για προσέγγιση εξήγησης των ιστορικών γεγονότων που μάλλον δικαιώνουν την ιστορική βάση του θρύλου (Κατάληψη της Άνδρου από τους Τούρκους το 1470).

Ολοκληρώνοντας τη δύσκολη ανάβαση φτάσαμε μέσα στο Κάστρο όπου εξήγησα τις δραματικές φάσεις της πορείας του και αναφέρθηκα στα απομεινάρια των τόσο πολλών μικρών κατοικιών που ανεγέρθηκαν καλύπτοντας εκτεταμένα και ταυτόχρονα (1550;) τον χώρο. Η σχέση μιας παράλληλης θρησκευτικής αλλαγής με το Κάτω Κάστρο υπήρξε καθοριστική και επιβεβαιωτική για την πορεία του Πάνω Κάστρου. Η Τουρκική κατάκτηση, η επιλογή από τους κατακτητές Οθωμανούς του Κάτω Κάστρου ως Κάστρου τους σήμανε όχι μόνον το τέλος του αλλά και την υποχρεωτική δημιουργία του οικισμού του Κοχύλου. Τα στοιχεία από το Τουρκικά Φορολογικά Κατάστιχα του 1670 βοηθούν στην τεκμηρίωση της δραματικής αυτής αλλαγής και του τέλους.

Ευχαριστώ όλα τα μέλη της ΑΝΔΡΟΣ ΚΟΙΝΣΕΠ για την ζεστή και εγκάρδια συμμετοχή τους αλλά και την κ. Ευτυχία Ηλιάδου για την πετυχημένη αφίσα παρόλο που δεν κατάφερε να έρθει μαζί μας, το Sea satin Nino για την ευγενική χορηγία, καθώς επίσης το ζαχαροπλαστείο Ερμής και τα Νερά Σάριζα, που έκαναν την ξενάγησή μας πιο γλυκιά και δροσερή.

Τέλος, θέλω να σας ενημερώσω για την ομιλία που θα κάνω το Σάββατο 6 Ιουνίου στις 6 το απόγευμα στο Δημοτικό Θέατρο, στο πλαίσιο του Κέντρου Δια βίου μάθησης του Δήμου Άνδρου με θέμα τη Λατινοκρατία στην Άνδρο, το Κάτω Κάστρο και την πορεία αλλαγής ενός κυκλαδίτικου οικισμού σε πόλη (Χώρα), αλλά και την επιρροή της ναυτιλίας στην αρχιτεκτονική εξέλιξη της Χώρας.
Νίκος Βασιλόπουλος, 
Αρχιτέκτονας - ερευνητής


φωτογραφίες Vanglouk PHOTO ANDROS

9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Όλα ωραία εγω νομιζω πως ο ΔΗΜΟΣ μπορεί να εκμεταλλευθεί Αυτές της Τουριστικές εκδρομές και να φέρουν έσοδα στον δημο. Ωραία ειναι να Διαφημιζομαι το νησί ΑΛΛΑ ΘΖ Α'ος

Ανώνυμος είπε...

Η ΚΟΙΝΣΕΠ και το ανδριακό κοινό θα πρέπει να έχουν υπόψη τους αυτό που ο κ. Βασιλόπουλος παραλείπει να αναφέρει, ότι το Επάνω Κάστρο ανασκάπτεται από το 2004 από ομάδα αρχαιολόγων του πανεπιστημίου Αθηνών, υπό την καθηγήτρια κ. Δωρή. Τους οποίους αρχαιολόγους δεν ενημέρωσε, ως ώφειλε, ο κ. Βασιλόπουλος ότι θα κάνει ξενάγηση στο χώρο που ερευνούν και θα αναπτύξει τις προσωπικές του θεωρίες.
Γιώργος Πάλλης, λέκτωρ ΕΚΠΑ

AΝΔΡΟΣ ΚΟΙΝΣΕΠ είπε...

Κατόπιν της επικοινωνίας μας με το Λέκτορα του ΕΚΠΑ κ. Γιώργο Πάλλη, σχετικά με τις εύλογες επισημάνσεις του για την ξενάγηση του κ. Νίκου Βασιλόπουλου στο Επάνω κάστρο, θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι από πλευράς μας είχαμε ενημερώσει την κ. Δωρή για την ξενάγηση, στην οποία μάλιστα παρευρέθηκε η αρχαιολόγος και μέλος της ανασκαφικής ομάδας κ. Μαρίκα Φωτούχου.
Σε καμιά περίπτωση, η πολύτιμη προσφορά της ομάδας των αρχαιολόγων υπό την καθηγήτρια κ. Δωρή στην επιστήμη της αρχαιολογίας αλλά και στην ανάδειξη του εν λόγω μνημείου, δεν παραγνωρίζεται ούτε υποκαθίσταται.
Στις 19 Σεπτεμβρίου του 2014, υπενθυμίζουμε ότι η επίκουρη Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ελένη Δεληγιάννη-Δωρή, συνεπικουρούμενη από τους αρχαιολόγους – συνεργάτες της Γιώργο Τσιμπούκη και Μαρίκα Φωτούχου, ξενάγησαν τους συμμετέχοντες στην πρώτη ανοικτή δράση που πραγματοποίησε η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Άνδρου. Στόχος μας ήταν να αναδειχθεί το σημαντικό έργο της ομάδας αυτής, καθώς επίσης να ευαισθητοποιεί η τοπική κοινωνία για την προστασία και ανάδειξη του μνημείου.
Η ξενάγηση του κ. Βασιλόπουλου, τον οποίο ευχαριστούμε θερμά, επικεντρώθηκε σε αρχιτεκτονικά στοιχεία (οικοδομικά κατάλοιπα, οικιστική εγκατάσταση), τα οποία πλαισιώθηκαν από θρύλους, μύθους και ιστορικές αναφορές, και συνέβαλε ουσιαστικά στην κινητοποίηση των κατοίκων της Άνδρου αλλά και στην ενημέρωση των επισκεπτών της για την πολιτιστική της κληρονομιά.
Είμαστε στη διάθεση όλων όσοι ενδιαφέρονται για την ανάδειξη των μνημείων της Άνδρου, είτε προέρχινται από τους κόλπους της αρχαιολογίας, της αρχιτεκτονικής, της λαογραφίας, της πολιτιστικής διαχείρισης ή του τουρισμού, της περιφερειακής ανάπτυξης, να σχεδιάσουμε από κοινού δράσεις που μπορούν να προσφέρουν πολλαπλασιαστικά οφέλη.

Βασιλόπουλος Νίκος είπε...

Κε Πάλλη
Διάβασα με προσοχή τα όσα γράψατε και ίσως επειδή δεν είσασταν παρών , λανθασμένα σας μεταφέρθηκαν ή αποκρύφθηκαν τα όσα είπα. Η ΚΟΙΝΣΕΠ ήδη σας πληροφόρησε ότι : 1ον Ενημερώθηκε εξ΄αρχής η κα Δωρή. 2ον Παρακολούθησε την ξενάγηση η αρχαιολόγος και μέλος της ανασκαπτικής ομάδας κα Φωτούχου.
Σας πληροφορώ λοιπόν ότι αναφέρθηκα επανειλημμένα για το έργο που κάνει η ομάδα της κας Δωρή εδώ και χρόνια. Εξέφρασα την ιδιαίτερη εκτίμησή μου για το έργο της ομάδας και δήλωσα ότι περιμένω με ανυπομονησία τα πορίσματα για την ανασκαφή.
Ως προς τις "προσωπικές μου θεωρίες", αυτές βασίζονται στην Ιστορία της Πολεοδομίας που διδάχθηκα στην Αρχιτεκτονική Σχολή Τουλούζης στην Γαλλία, στην τρέχουσα σχετική βιβλιογραφία ως προς την Άνδρο και σε έργα και μελέτες της οχυρωματικής αρχιτεκτονικής της περιόδου του μεσαίωνα και μεταγενέστερα.
Νίκος Βασιλόπουλος

Konstantinos Stratis είπε...

Είμαι μέλος της Λέσχης Αναγνωστών Ανδρουκαι θα ήθελα δημόσια να εξάρω το ερευνητικό και ιστορικό έργο του Νίκου Βασιλόπουλου, τον οποίον γνωρίζω προσωπικά για παλλά χρόνια. Η ξενάγηση που έκανε στο κάστρο του Κοχύλου ήταν άρτια από πάσης πλευράς και αυτά που είπε δεν ήταν "προσωπικές του θεωρίες", αντιθέτως πιστεύω οτι ο λόγος του ήταν οπως και ειναι πάντα τεκμηριωμένος.
Οι άνθρωποι οι οποίοι ασχολούνται με την Ιστορική έρευνα πρέπει να επαινούνται και το έργο τους να γίνεται
γνωστό μετά συγχαρητηρίων στο ευρύτερο Ανδριακό κοινό, το οποίο διψάει να μάθει για την ιστορία του τόπου του, η οποία ιστορία για πολλά χρόνια ήταν επιμελώς κρυμμένη από τον απλό λαό και ήταν γνωστή μόνον σε επιστήμονες.
Εκφράζω λοιπόν και από αυτό το βήμα τα ειλίκρινή μου συγχαρητήριά μου και την αγάπη μου και το θαυμασμό μου σε αυτό το σκαπανέα της ιστορικής αλήθειας της Ανδρου τον Νίκο Βασιλόπουλο.


ΜΑΡΑΚΙ είπε...

Μη πετατε πέτρες στα γαλήνια νερά ας δουμε κ λίγο μπονάτσα















Unknown είπε...

Γισ μια ακομη φορα αποδεικνυεται οτι το νησι μας εχει τεραστιες δυνατοτητες τουριστικης αναπτυξης ολες τις εποχες του ,χρονου. ποτε επιτελους θσ γινει η αρχη

Konstantinos Stratis είπε...

Και στη συνέχεια του προηγουμένου σχολιου μου θα ήθελα να επισημάνω τούτο:
Επειδή ήμουν πλησίον του Νίκου Βασιλόπουλου καθ΄όλη τη διάρκεια της ξενάγησης και δεν μου διέφυγε ούτε μια φράση των όσων είπε, θα ήθελα να σας βεβαιώσω οτι κατά τη στιγμή που μας μιλούσε καθήμενος απέναντι από το Ορθόδοξο παρεκκλήσιο (Ερείπιο τώρα , χωρίς στέγη), οπου εκεί τα ερείπια κατοικίας της μεγαλύτερης σε επιφάνεια του κάστρου μας τονισε για τιος ανασκαφές που γίνονται εκεί και δη στο συγκεκριμμένο χώρο, μάλιστα ανέφερε και το όνομα της αρχαιολόγου με ευμένεια και επιπροσθέτως είπε οτι οι ανασκαφές έχουν σταματήσει πιθανόν ελλέιψει χρημάτων.
Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω γιατί θα πρέπει ο,τι καλό γίνεται στην Ανδρο, να τίθεται πάντα σε δυσμενή κριτική.
Πρέπει πάντοτε να προβάλουμε και να επαινούμε το αγαθό, αρετή η οποία δυστυχώς εκλείπει στη σύγχρονη Ελληνική πραγματικότητα. Η ανταγωνιστική κοινωνία που οδηγεί στο το ποιός θα υπερκεράσει τον άλλον, και πώς θα υποτιμηθεί το οποιο έργο τών συνανθρώπων μας ποτέ δεν ωφέλησε την Ελλάδα.
Στην επιστημονικη έρευνα ( αν τα ελατήριά της είναι η αληθινή αγάπη προς το αντικείμενο της έρευνας) ,δεν πρέπει να έχουν καμμιά θέση οι προσωπικές αντιπαραθέσεις και αντεγκλήσεις.
Να με συγχωρείτε δεν θέλω να κάνω μαθήματα, γιατί δεν έχω πανεπιστημιακή μόρφωση. Οι γνωσεις μου είναι του παλαιού εξαταξίου Γυμνασίου Ανδρου, αλλά είχα την αγαθή τύχη να είχα καθηγητές μου τους αείμνηστους Μιχάλη και Βαγγέλη Βασιλόπουλου ( αδέλφια) , αιωνία τους η μνήμη, οι οποίοι ήταν πρώτοι Θείοι του ερευνητή Νίκου Βασιλόπουλοε, και αυτοί με δίδαξαν να γράφω και να μιλάω έτσι.

Ανώνυμος είπε...

Καλημέρα σ όλους τους Ανδριώτες και ιδιαιτέρως στους συντοπίτες μου Κορθιανούς.Να εκφράσω μια απορία που μου γεννήθηκε διαβάζοντας τα πιο πάνω.Από το 2004 γίνονται ανασκαφές στο κάστρο το Κοχυλιανό, όπως το λέμε, μέχρι σήμερα ένδεκα χρόνια μετά πιστεύω ότι έχουν ''βρεθεί '' διάφορα.Αυτά δεν έχει καταστεί δυνατόν να γίνουν επισκέψιμα;; εάν ναι γιατί;;;εάν όχι υπάρχει κάτι στον ορίζοντα;;γιατί θα συμφωνήσω με κάποιον αναγνώστη που γράφει πιο πάνω ότι πρέπει να γίνονται ξεναγήσεις σ αυτά.........