Η εκκλησία της Παλατιανής ή Αγίας Τσουράς (Κυράς) στην Άνδρο

Βαψίματα, κλαδέματα, γυαλίσματα στο προαύλιο της Παλατιανής μιας και στην εκκλησία αυτή θα γίνονται οι λειτουργίες της ενορίας της Παναγίας της Θεοσκέπαστης . Αιτία  η μεγάλη επισκευή που έχει αρχίσει  στην Εκκλησία  της  Θεοσκέπαστης  και που υπολογίζεται να τελειώσει πριν το Πάσχα του 2011  

Η εκκλησία της Παλατιανής είναι η μόνη εκκλησία στη Χώρα που παρέμεινε βυζαντινή, χωρίς μορφολογικές αλλαγές από επισκευές και ανοικοδομήσεις και ο ερευνητής Δ. Κωνσταντινίδης τον τοποθετεί χρονολογικά μάλλον στις αρχές της Τουρκοκρατίας .

 Είναι γνωστό όμως ότι ο παλαιότερος ναός στη ίδια αυτή θέση είχε το ίδιο όνομα και ότι ανέκαθεν αποτελούσε παρεκκλήσιο του βυζαντινού Τουρμάρχη που διέμενε στο παλάτι απέναντι από την εκκλησία ( σήμερα οικία Κοντού) και αργότερα των καθολικών βενετών αρχόντων που παρά την αλαζονεία τους ανέχτηκαν ένα βυζαντινού τύπου ναό, ως παρεκκλήσιο τους.

 Το 1712 το μοναστήρι της Παλατιανής, μέσα στo καμένo από τον πειρατή Creveliers και ακατοίκητο για χρόνια Κάτω Κάστρο (Χώρα), παραχωρείται από την Ορθόδοξη Επισκοπή Άνδρου ως μετόχιο στον Πανάγιο Τάφο .
Από την λεπτομερή εξέταση του όλου οικοπέδου του μοναστηριού της Παλατιανής από τον Δ. Κωνσταντινίδη, φαίνεται ότι το μοναστήρι έφθανε μέχρι τον σημερινό κεντρικό δρόμο της Αγοράς, (απ' όπου γινόταν η είσοδος στο μοναστήρι), αλλά οι αγιοταφίτες μοναχοί σιγά σιγά άρχισαν να πουλάνε κομμάτια του μοναστηριού και υπάρχει ένα συμβόλαιο πώλησης (1878) του Παναγίου Τάφου στον έμπορο Νικ. Βογιατζίδη που δείχνει ότι η είσοδος της εκκλησίας ήταν βορεινή και όχι η σημερινή .
Ο σημερινός δρόμος που περνάει μπροστά από την Παλατιανή ήταν εσωτερικές αυλές των απέναντι της εκκλησίας αρχοντικών και παλατιών που καταστράφηκαν και ξαναχτίστηκαν ακόμα και ως αθηναϊκές πολυκατοικίες την εποχή της χούντας .

Πληροφορίες:

 Νίκος Τ. Βασιλόπουλος ( Ιστορική Περιήγηση Κάτω Κάστρου Άνδρου)